Reactie op vragen over brief Volksreferendum

Volksreferendum Stichting Burgercomité Nederland Gemeenten hebben vorig jaar een schriftelijk verzoek ontvangen van Stichting Burgercomité Nederland met de vraag om medewerking bij het houden van een door haar beoogd Volksreferendum op 20 maart 2019. Het is aan gemeenten om al dan niet gevolg te geven aan dit verzoek. Naar aanleiding van vragen van gemeenten vindt u hieronder uitleg over het kader dat geldt voor de afweging die gemeenten moeten maken. De inhoud en strekking hiervan zijn ook eerder via de NVVB nieuwsbrief gecommuniceerd.

De Kieswet staat er niet aan in de weg dat derden buiten het stemlokaal enquêtes, exitpolls of volksraadplegingen houden. Er mogen zich in of bij het stemlokaal echter geen omstandigheden voordoen die de behoorlijke voortgang van de zitting van het stembureau onmogelijk maken (artikelen J 35-J 38 van de Kieswet). Voor kiesgerechtigden moet duidelijk zijn welke stemmingen de overheid organiseert, wat deze inhouden en hoe deze verlopen. Voor eenieder moet dan ook volstrekt duidelijk zijn dat het door het Burgercomité beoogde volksreferendum niet wordt georganiseerd door, en niet onder controle staat van, de gemeente. En dat deelname eraan niet verplicht is en door kiezers ook niet als zodanig mag worden ervaren. Als dat niet of onvoldoende duidelijk is, ligt het niet voor de hand om hieraan mee te werken.

Van voorzitters en leden van stembureaus kan ook niet worden gevraagd om op de gang van zaken bij dit initiatief toe te zien, daar dit plaatsvindt buiten het stemlokaal. Ook zijn gemeenten niet verplicht om vrijwilligers die dit mogelijk maken op dezelfde wijze te faciliteren als de leden van het stembureau.

Hoewel het verzoek daar in casu niet op ziet, geldt dat de Kieswet niet toestaat dat een enquête, exitpoll of volksraadpleging tegelijk met een stemming op grond van de Kieswet in het stemlokaal plaatsvindt. Artikel J 6 van de Kieswet bepaalt wel dat de gemeenteraad kan bepalen dat tegelijkertijd in het stemlokaal ook een, door de gemeenteraad uitgeschreven, stemming plaatsvindt. Denk bijvoorbeeld aan een op grond van een dorpsraadverordening te organiseren dorpsraadverkiezing

Mocht u nog vragen hebben, kunt u hiervoor terecht bij het Informatiepunt Verkiezingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Kiesraad. Het informatiepunt is te bereiken op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur op nummer 070-4267329

Bron: BZK

 

Nieuwsoverzicht